Η πρώτη στον κόσμο ξενομεταμόσχευση ήπατος, από χοίρο σε άνθρωπο εν ζωή, περιγράφεται σε δημοσίευση στο περιοδικό «Journal of Hepatology» του εκδοτικού οίκου Elsevier.
Επρόκειτο για βοηθητική ξενομεταμόσχευση από γενετικά τροποποιημένο χοίρο σε ζωντανό άνθρωπο-λήπτη, την οποία έκανε μια ομάδα γιατρών σε νοσοκομείο της Κίνας.
Ο ασθενής επέζησε για 171 ημέρες και αυτό αποτελεί, σύμφωνα με τους συγγραφείς, απόδειξη ότι το γενετικά τροποποιημένο ήπαρ των χοίρων μπορεί να υποστηρίξει βασικές μεταβολικές και συνθετικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.
Την ίδια στιγμή, βέβαια, η περίπτωση ανέδειξε τις σοβαρές επιπλοκές που εξακολουθούν να περιορίζουν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα τέτοιων μεταμοσχεύσεων.
Η μεταμόσχευση πραγματοποιήθηκε σε έναν άνδρα 71 ετών με κίρρωση του ήπατος λόγω ηπατίτιδας Β και με ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Ο ασθενής δεν πληρούσε τα κριτήρια για χειρουργική αφαίρεση ή μεταμόσχευση ανθρώπινου ήπατος. Οι γιατροί εμφύτευσαν ένα βοηθητικό μόσχευμα από έναν γενετικά τροποποιημένο χοίρο Diannan (τυπικό είδος της Κίνας), στο οποίο είχαν γίνει δέκα γονιδιακές τροποποιήσεις, μεταξύ των οποίων ανθρώπινων γονιδίων, με στόχο την ενίσχυση της ανοσολογικής συμβατότητας.
Το μόσχευμα λειτούργησε αποτελεσματικά τον πρώτο μήνα μετά την επέμβαση, παράγοντας χολή και συνθέτοντας παράγοντες πήξης, χωρίς ενδείξεις υπεροξείας ή οξείας απόρριψης.
Ωστόσο, την 38η ημέρα, παρουσιάστηκε θρομβωτική μικροαγγειοπάθεια, μια σοβαρή επιπλοκή που σχετίζεται με την ξενομεταμόσχευση.
Το μόσχευμα αφαιρέθηκε και η επιπλοκή αντιμετωπίστηκε επιτυχώς φαρμακευτικά και με πλασμαφαίρεση. Παρά την προσωρινή σταθεροποίηση, ο ασθενής υπέστη επανειλημμένα επεισόδια αιμορραγίας από το ανώτερο πεπτικό και τελικά κατέληξε την 171η ημέρα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, χιλιάδες ασθενείς πεθαίνουν κάθε χρόνο εν αναμονή μεταμόσχευσης οργάνων, λόγω της περιορισμένης διαθεσιμότητας.
Μόνο στην Κίνα, εκατοντάδες χιλιάδες ασθενείς εμφανίζουν ηπατική ανεπάρκεια κάθε χρόνο, ωστόσο μόλις περίπου 6.000 έλαβαν μεταμόσχευση ήπατος το 2022. Η συγκεκριμένη πρωτοποριακή περίπτωση ανοίγει νέους δρόμους για την κάλυψη του τεράστιου κενού μεταξύ ζήτησης και προσφοράς οργάνων.
«Αυτή η μελέτη αποτελεί ορόσημο στην ηπατολογία», σημειώνει σε συνοδευτικό άρθρο ο Χάινερ Βεντεμάιερ, συνεκδότης του «Journal of Hepatology» και καθηγητής στο Τμήμα Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας, Λοιμωδών Νοσημάτων και Ενδοκρινολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ανόβερου.
Όπως εξηγεί, «δείχνει ότι ένα γενετικά τροποποιημένο ήπαρ χοίρου μπορεί να μεταμοσχευθεί και να επιτελέσει βασικές ηπατικές λειτουργίες σε έναν άνθρωπο.
Την ίδια ώρα, υπογραμμίζει τις βιολογικές και ηθικές προκλήσεις που υπάρχουν πριν από την εφαρμογή τέτοιων προσεγγίσεων σε ευρύτερη κλινική χρήση.
Η ξενομεταμόσχευση μπορεί να ανοίξει εντελώς νέους δρόμους για ασθενείς με οξεία ηπατική ανεπάρκεια, οξεία έξαρση χρόνιας ηπατικής ανεπάρκειας και ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα. Μια νέα εποχή για τις μεταμοσχεύσεις στην ηπατολογία έχει μόλις ξεκινήσει».
ΑΠΕ